“Broers en zussen hebben het recht om samen op te groeien.”

"Broers en zussen hebben het recht om niet van elkaar gescheiden te worden, zonder ernstig motief”. Dat is de wet die u in het burgerlijk wetboek wilt krijgen. Vanuit SOS Kinderdorpen staan we daar als één man achter. Waarom is dit voor u belangrijk?

De familiale kern is de laatste decennia sterk geëvolueerd. Het plaatje ‘papa, mama, kinderen’ klopt niet meer, gezinnen nemen vandaag veel verschillende vormen aan. Er zijn gezinnen met gescheiden ouders, nieuw samengestelde gezinnen, éénoudergezinnen, gezinnen met twee mama’s of twee papa’s en ga zo maar door. Daarbij zijn er wel rechten voorzien voor de ouders om hun kinderen te blijven zien. En zelfs voor de grootouders. Maar niet voor broers en zussen, terwijl die relatie net zo belangrijk kan zijn voor kinderen. Het is tijd dat de wet volgt!

De band tussen broers en zussen geniet dus geen wettelijke bescherming. Welke gevolgen heeft dat in de praktijk?

Dat is het meeste zichtbaar wanneer kinderen thuis niet veilig zijn en opvang nodig hebben in de jeugdzorg. Broers en zussen worden daarbij nog te vaak van elkaar gescheiden, als een soort collaterale schade van de uithuisplaatsing.

In de eerste plaats is dat om praktische redenen: er is vaak gewoon niet genoeg plaats in voorzieningen om kinderen samen op te vangen. Dat is onaanvaardbaar: het is een schending van het recht op familie. Soms acht men het in het belang van het kind om helemaal te breken met het verleden. ‘Starten met een schone lei’, als het ware. Dat is achterhaald. Broers en zussen delen een gezamenlijk verleden, ze maakten samen mooie en pijnlijke ervaringen mee. Die band is uniek en heeft een positieve impact op kinderen. Enkel wanneer er sprake is van ernstige feiten tussen broers en zussen, bijvoorbeeld seksueel misbruik, is het gerechtvaardigd om hen van elkaar te scheiden.

Wat betekent die scheiding concreet voor broers en zussen?

Een uithuisplaatsing op zich betekent vaak al een trauma voor kinderen. Ze verliezen hun thuis, de nabijheid van hun ouders. Dat ze daarbij ook hun broer of zus verliezen, komt daar nog eens bovenop. Zo ontneem je kinderen net datgene wat hen rechthoudt in die moeilijke periode.

Zal het wetsvoorstel dit probleem oplossen?

Neen. Dit wetsvoorstel is de avantgarde, het topje van de ijsberg. Het is de basis die we nodig hebben om verder te bouwen aan de erkenning van deze relatie. Van daaruit kunnen we de sector gaan sensibiliseren: jeugdrechters, consulenten, voorzieningen. De uitdaging is om mensen te overtuigen van de kracht van die relatie.

Psychologie Stéphanie Haxhe organiseert in het SOS Kinderdorp Chantevent bijvoorbeeld broer- en zustherapie, waarin ze die relatie gebruikt als ingangspunt om de kinderen als persoon sterker te maken. Dat willen we in de toekomst meer zien.

Wat maakt de band tussen broers en zussen zo bijzonder volgens u?

Het is een relatie waar veel veiligheid in schuilt. Vanuit mijn persoonlijke ervaring: ik kan mijn broer maandenlang niet spreken. En als we elkaar zien, is het percies of we zien elkaar elke dag. De band tussen broer en zus is duurzaam, zelfs als je elkaar niet ziet. Het is een zekerheid die je altijd hebt: morgen is mijn broer nog steeds mijn broer. Dat geeft mensen een heel veilig gevoel.