"Broers en zussen zijn de meest onderschatte familierelaties"

© Katerina Ilievska

Wanneer kinderen thuis geen veilige en liefdevolle plek meer vinden en er wordt beslist om ze uit huis te plaatsen, dan worden broers en zussen vandaag nog steeds vaak van elkaar gescheiden. Dat weten we vanuit de realiteit van onze collega voorzieningen en onze eigen opvangprojecten in België. Een eerste bevraging eind vorig jaar bevestigde dat ook: uit een peiling bij 100 jongeren met een jeugdhulpervaring bleek dat 7 op 10 niet samen opgroeide met één of meerdere broers en zussen.

Achter deze cijfers zitten schrijnende verhalen. Kinderen moeten hun thuis en hun papa en mama achterlaten, op zich al traumatisch. Daarbovenop dan ook nog eens hun broer of zus verliezen, maakt het nog een stuk erger. Uit het leven gegrepen: een situatie waar heel wat mensen in ons team al dagen over tobben: een grote broer en zijn kleine zusje, vijf en twee jaar oud. Broer was al even niet meer bij zijn ouders. Toen zijn zusje werd geboren, kon hij er daardoor niet bij zijn. Als het zusje ongeveer een jaar is, vinden ze elkaar gelukkig terug bij één van onze Simba-ouders. Wat we daar zien gebeuren, is echt geweldig. De jongen evolueert van een kind dat worstelt met zichzelf tot zorgzame grote broer. Beretrots op zijn zusje. Zijn eigenwaarde stijgt zienderogen. En het zusje zit steeds beter in haar vel. Onze Simba-ouder werd ingezet met het oog op een terugkeer naar huis. Ondanks intensieve begeleiding blijkt dit helaas niet te lukken en moeten onze mensen op het terrein op zoek naar een duurzame oplossing voor de kinderen. Al maandenlang doorlopen we met alle betrokkenen elk mogelijk scenario voor hun toekomst. Maar in geen enkel scenario -geen enkel- is er een oplossing waarin broer en zus samen zullen kunnen opgroeien.

De beslissing die hen boven het hoofd hangt, heeft een gigantische impact op het leven van deze kinderen. Ze riskeren allebei hun meest duurzame familierelatie te verliezen. Nu ze niet meer bij hun ouders kunnen opgroeien, zijn ze elkaars belangrijkste link met het gezin waarin ze geboren zijn. Blijven ze samen, dan kunnen ze doorheen die relatie heel wat sociale vaardigheden opdoen en banden smeden voor het leven: ruzie maken en het weerbijleggen, elkaar geheimen toevertrouwen, elkaars onhebbelijkheden leren aanvaarden, samen treuren om het gemis van hun mama en papa, samen lachen en leven op hun nieuwe plek. Worden ze gescheiden, dan volgt er een nieuw verlies en trauma, bovenop dat van het verlies van hun papa en mama en van hun thuis.

Onze mensen doen wat ze kunnen, Pleegzorg ook, net als de jeugdrechters, de consulenten en de vele mensen op het terrein. Toch geraken we er niet. Omdat er aan de basis een structureel probleem is. Wij vragen daarom met aandrang aan de hele sector én de politiek om voorwaarden te creëren die dit soort situaties vermijden. Dat begint door het recht van broers en zussen om niet van elkaar gescheiden te worden bij wet te verankeren, door het wetsvoorstel dat nu op tafel ligt bij de Commissie Justitie van het Federaal parlement aan te nemen. Vanuit die basis kunnen we samen met alle relevante actoren op zoek naar praktische en haalbare oplossingen. Vanuit SOS Kinderdorpen zullen wij tot slot blijvend sensibiliseren rond de enorme kracht die in de relatie tussen broers en zussen schuilt. Tot het een evident recht wordt, zoals dat vandaag al is voor ouders en grootouders. Want broers en zussen zijn vandaag de meest onderschatte familierelaties.

Ontdek hier de acties die we hebben ondernomen om broers en zussen samen te laten opgroeien.