"Zo erg kan het toch niet zijn?": Meredith wil dat geen enkel kind dit nog hoeft te horen.

Een moeilijke thuissituatie

Meredith werd geboren in een gezin waar haar vader en moeder niet in staat waren de zorg en aandacht te geven die een pasgeborene nodig heeft om te groeien en zich te ontwikkelen. Toen ze 9 maanden oud was, werd ze opgevangen door de zus van haar grootmoeder, waar ze 8 jaar woonde. "Fysiek was ik eindelijk veilig. Emotioneel, helemaal niet. Er waren al veel dingen in mij gebroken, want het eerste jaar van een baby is cruciaal voor een veilige hechting."

Meredith ging vervolgens weer bij haar moeder wonen, maar de situatie thuis bleef bijzonder moeilijk. Het gewicht van de gebeurtenissen thuis was té groot om alleen te dragen. Meredith ontwikkelde dissociatiemechanismen, lange tijd voelde ze helemaal niets meer.

"Deze uitspraak was een slag in het gezicht"

"Toen ik twaalf was, in het eerste jaar van mijn humaniora op mijn nieuwe school, kreeg ik voor het eerst een formulier waarop ik kon vragen om op gesprek te gaan bij een psycholoog van het PMS (psycho-medisch-sociaal centrum). Ik had nog nooit iemand over mijn verhaal verteld.” Een paar weken later werd Meredith bij de psycholoog geroepen.

"Ze vroeg me om te gaan zitten. Ik had het gevoel dat ze geen tijd had, ze had nog papieren die ze in orde moest brengen. Ik voelde me schuldig," herinnert ze zich. “Ik huilde en vertelde haar alles. Toen onderbrak ze me, gaf ze me een zakdoek en zei: 'Kom op, snuit je neus. Zo erg kan het toch niet zijn? Snuit je neus en ga terug naar de klas.’ Deze uitspraak was een slag in het gezicht. Het heeft veel schade aangericht. Daarna werden de dissociatiemechanismen die ik al had sterker. Ik was helemaal verstijfd. Ik bekeek mezelf van buitenaf. Ik was niet in mijn lichaam. Ik voelde geen emoties meer.”

Luisteren kan echt het verschil maken

Vandaag voelen kinderen die herhaaldelijk traumatische ervaringen hebben meegemaakt zich nog te vaak niet gehoord en onbegrepen door hun omgeving: in hun begeleiding, in het jeugdwerk, op school, in de sportclub...

Volgens Meredith is het luisteren naar en erkennen van de ervaringen van traumaslachtoffers essentieel om hen te ondersteunen op hun weg naar herstel. “Toen ik bijvoorbeeld op de lagere school zat, nam ik deel aan een quiz over verkeersveiligheid. We zaten in een grote zaal met andere klassen. Een man die ik niet kende, waarschijnlijk een collega van mijn vader, stopte naast me en zei vriendelijk:

"- Ben jij Meredith ?

- Ja.

-  Meisje toch..." (legde zijn hand op mijn rug)

“Het was een verademing. Het was een heel klein gebaar. Hij vroeg me niets, vertelde me niets, probeerde geen gesprek te beginnen. Maar hij was de eerste die me met een blik van erkenning aankeek: ‘Wat je doormaakt is zwaar, ik weet het.’ Dat maakt het verschil. Hij gaf me het gevoel dat wat ik voelde echt en gerechtvaardigd was. Dit in tegenstelling tot de psycholoog in het PMS centrum.”

Traumatische ervaringen: een levenslange impact

Veel van de kinderen die wij in onze projecten opnemen hebben, net als Meredith, in het verleden herhaalde traumatische ervaringen meegemaakt. Deze ervaringen kunnen veel aspecten van hun leven beïnvloeden: het bemoeilijkt sociale relaties, verlaagt het gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen, veroorzaakt leerproblemen, belemmert de ontwikkeling en brengt de lichamelijke gezondheid in gevaar.

Meredith bevestigt: "De eerste negen jaar (bij de zus van mijn oma) was ik net een pop. Ik lachte altijd. Ik probeerde niet tot last te zijn. Ik vervaagde. Mijn hele leven had ik het gevoel dat ik niet mocht bestaan. Ik wou altijd onzichtbaar zijn, altijd braaf zijn, altijd goede punten halen. Ik was altijd tweede in de klas: niet eerste, om niet te veel op te vallen.”

De impact van traumatische ervaringen in de kindertijd en adolescentie werd ook op volwassen leeftijd merkbaar: "Ik was bang om te leven. Ik was bang voor andere mensen. Ik heb veel slechte keuzes gemaakt in mijn relaties. Maar ik kon om hulp vragen en er kwamen mensen op mijn pad: therapeuten, sterke vrouwen, leidinggevenden die belangrijk voor me waren."

"Zeggen wat er gebeurd is, is heel therapeutisch"

Tegenwoordig is Meredith coach en coördinator van Echo-Lotgenotenwerking, een organisatie die mensen die als kind geweld ondergingen bij elkaar brengt, zodat ze hun ervaringen met elkaar kunnen delen: "Het is heel goed om over soortgelijke ervaringen van anderen te horen. Maar Meredith benadrukt ook de kracht van het praten: "Het is heel versterkend om erover te kunnen praten. Het is helend om te praten over wat er is gebeurd”, zegt ze.

"Durf te spreken, durf te voelen, durf niet langer weg te lopen van je emoties, maar durf ze te accepteren. Maar omring jezelf ook met mensen die je aanmoedigen om voor jezelf te zorgen. Niet met mensen die je een schuldgevoel geven. Durf weg te lopen van wat toxisch is en durf voor jezelf te kiezen.”

Vanuit die drijfveer nam Meredith deel aan een sensibiliseringsdag rond trauma-sensitieve zorg dat we organiseerden in Namen. Dit evenement werd bijgewoond door 400 jeugdhulpprofessionals. "Vaak luistert men als het over trauma gaat vooral naar de experts. Als slachtoffers horen we wél dat het moedig is dat we ons verhaal delen, maar onze getuigenissen worden niet altijd gezien als een expertise. Dat was hier anders. Onze ervaring werd écht gezien als kennis. Zo kunnen we aan professionals in de jeugdhulp uitleggen wat ons heeft geholpen en wat niet."